Trump’ın iç ve dış ‘karşıtları’na yanıtı Suriye’den geçebilir - Beril DEDEOĞLU

ABD siyasal yaşamının en önemli unsuru sayılan lobilerin yapılarının değişeceğini ima eden açıklamalar bile, tek başına rekabetin keskinleştiğinin delili kabul edilebilir.

Trump’ı kabullenememe hali, Obama yönetimini destekleyen çevrelerde mi, yoksa Obama yönetiminin zafiyet gösterdiÄŸi yerlerde devreye giren “derin Amerika” da mı, orasını henüz anlamak kolay deÄŸil. Ancak görünen o ki, koltuÄŸunu devralana kadar Trump’ın kucağına ne kadar çok ateÅŸ topu bırakılırsa, o oranda baÅŸarısızlığını garanti etmeye yönelik bir çaba olduÄŸu söylenebilir.

Trump başarılı olursa mı daha hayırlı olur, yoksa başarısızlığına dua mı etmek gerekir, onu zaman gösterecek. Ancak önüne bırakılan, özellikle dış politika konusundaki mayınları derhal ve radikal biçimde çözecek adımlar atacağına şüphe bulunmuyor.

Kriterler belirginleÅŸiyor

Trump’ın önüne yığılan sorunların çok büyük bir kısmı, öyle ya da böyle Suriye ile ilgili ve bunların bir kısmı da Türkiye üzerinden yaÅŸama geçiriliyor. Bu noktadaki en temel deÄŸiÅŸim, terör ve iç savaÅŸla yürütülen vekalet savaÅŸlarından, devletler arası denetlenebilir rekabete geçmekte.

Trump, örgütleri değil, devletleri muhatap alacağını açıklıyor. Bunu yapabilmesi için dört önemli adıma ihtiyacı var. Bunlardan birincisi, örgütlerin bulundukları ülkelerdeki iktidarların, onları denetleyebilme ya da pasifleştirme kapasitesine sahip olmaları. İkincisi; bu konuda devletlerarası işbirliğinin artırılması. Üçüncüsü devletlerarası işbirliğinin ABD-Rusya çekirdeğiyle şekillenip içine başka oyuncu karıştırılmaması ve dördüncüsü de ABD-Rusya işbirliğinin kalıcı olmadığını hesaplayarak faaliyet sürdürülmesi.

Suriye ve çevresinde geliÅŸen olaylar, söz konusu politikanın test alanı. ABD-Rusya çekirdeÄŸiyle oluÅŸacak iÅŸbirliÄŸi, bölge ülkelerini kapsıyor. Bölge ülkelerinin bu iÅŸbirliÄŸi içinde yer alabilme kriterleri ise dış politikalarında “dini” unsurları kullanmamaları, iç politikalarında da özellikle ABD karşıtı radikal dini söylem ve eylemlerden uzak durmaları.

Müttefikleri desteklemeye  geri dönülüyor 

Türkiye’deki DEAÅž eylemleri ile Fırat Kalkanı çerçevesindeki “yalnız bırakma” siyaseti, sonuç itibarıyla Türkiye’nin iç ve dış politikasında hangi deÄŸer ve ilkeleri öne çıkaracağına iliÅŸkin bir test etkisi yaratıyor. 

Türkiye’nin öne çıkaracağı politikalar, ne kadar evrensel ilkelerle uyumlu olursa, o kadar ABD-Rusya iÅŸbirliÄŸinin dengelenmesine hizmet edecek. Bu da, ABD’nin bölgedeki müttefiklerini destekleme siyasetine geri dönmesini kolaylaÅŸtıracak. 

ABD’nin bölgedeki müttefiklerini desteklemesi, bu ülkelere güç aktarımı anlamına gelir; aktarılan gücü nasıl kullandıkları da müttefik ülkelerin kaderi olur. 

Anlaşıldığı kadarıyla ABD, ilk adımı Fırat Kalkanı’na vereceÄŸi askeri destekle atacak; bu yolla Suriye masasına oturma hakkı kazanacak. Bunun, Türkiye’yi hem operasyonel hem de diplomatik anlamda rahatlatacağına şüphe yok. Ayrıca bu durum, ABD-PYD iliÅŸkilerinin de deÄŸiÅŸtiÄŸine iÅŸaret edecek. Dolayısıyla Ä°ncirlik’i fazla konu etmeye gerek olmayabilir; zira ABD zaten mücadeleye dahil olacak. Pazarlıklarda kullanılabilecek araçları, ileriye saklamak daha iyi olacak gibi. Çünkü ABD-Rusya uzlaşısının bir sınırı olabilir ve o sınır Türkiye’yi yakından ilgilendirebilir.

STAR